Een tijdlijn is een handig middel om snel het verloop van een problematiek in kaart te brengen. Maar omdat tijdlijnen rechtlijnig zijn, kun je er minder goed patronen mee in kaart brengen. En juist die patronen houden problematiek vaak in stand. Met een kleine aanpassing kun je tijdlijnen ook inzetten om meerdere gedachtepatronen in kaart te brengen. Je gebruikt het werkblad: tijdlijn therapie bij het inventariseren van problemen.
Werken met een tijdlijn
In het artikel gedachtepatronen doorbreken toonde ik een cognitief model van hypochondrie. Het model telt vier patronen. Het artikel beschrijft ook de casus van Tamara die last heeft van hypochondrie. Haar klachten zou je als volgt op een tijdlijn kunnen registreren:
Bij het in kaart brengen van het chronologische verloop van de problematiek op een liggend A4, werk je met korte zijtakken en beschrijf je stappen op de tijdlijn in korte kolommen. Zo kun je gemakkelijker de breedte van blad benutten. Daarnaast kan het handig zijn om de stappen van het probleem eerst op post-its te noteren. Zo kun je de tijdlijn snel aanpassen als blijkt dat je een stap hebt overgeslagen.
Werkblad: tijdlijn therapie
Cognitieve animatietherapie veronderstelt dat een probleem altijd bestaat uit een of meerdere patronen die bijdragen aan haar instandhouding. Is er geen terugkerend patroon, dan spreek je van een incident en niet van een probleem. ICARUS trainers helpen cliënten bij het innemen van perspectieven die de activiteit van patronen doet verminderen. Met het werkblad tijdlijn therapie brengen we die patronen in kaart.
Nadat het chronologische verloop van de problematiek in kaart hebt gebracht, ga je na welke patronen de problematiek in stand houden. Je kunt deze patronen eenvoudig op het werkblad tijdlijn therapie weergeven door pijlen te trekken naar eerdere momenten op de tijdlijn.
De vier gekleurde pijlen komen ongeveer overeen met de vier patronen van het cognitieve model van hypochondrie. Voordeel van deze manier van patronen in kaart brengen, is dat de chronologie van het probleem helder blijft, terwijl de patronen die de problematiek in stand houden ook zichtbaar worden.
Daarnaast wordt zichtbaar welke stappen onderdeel uitmaken van de meeste patronen. In dit voorbeeld wordt duidelijk dat de gedachte: ‘Ik heb misschien een hersentumor’ onderdeel vormt van alle patronen. Het verminderen van de geloofwaardigheid van die gedachte zal daardoor waarschijnlijk een grotere invloed hebben op het verminderen van de activiteit van het probleem, dan het beïnvloeden van een stap dat onderdeel uitmaakt van slechts één patroon.
De gevonden patronen kun je apart op een werkblad noteren (zie: werkblad: gedachtepatronen doorbreken). Vervolgens kun je voor iedere stap een alternatief gedrag of alternatieve gedachte introduceren met het werkblad gedragspatronen doorbreken.
Het werkblad tijdlijn therapie kun je natuurlijk gemakkelijk zelf maken door een tijdlijn te tekenen op een A4. Voor de liefhebber hier toch een download.
Wil je wekelijks werkbladen ontvangen? Wordt nu lid van onze groep Cognitieve Animatietherapie in Linkedin!