Sociale netwerk

Het sociale netwerk van cliënten is een bepalende factor bij het succes van veel behandelingen.  Sommige mensen hebben een groot sociaal netwerk, maar vinden daarbinnen weinig steun. Anderen vinden binnen hun kleine sociale netwerk alle steun die ze nodig hebben. Bij het zoeken naar steunfiguren binnen het sociale netwerk is het belangrijker om aandacht te schenken aan de kwaliteit van relaties dan aan de kwantiteit. Daarom het volgende werkblad.

Werkblad: Kwaliteit Sociale Netwerk

Steunfiguren in het sociale netwerk

We delen het sociale netwerk op in vijf categorieën:

1. Destructief
Dit zijn relaties die momenteel niet bijdragen aan herstel. Het kan gaan om personen die de cliënt intentioneel tegenwerken of die – met alle goede bedoelingen – de negatieve patronen in het leven van de cliënt versterken.

2. Neutraal
Dit zijn relaties die wel een rol spelen in het leven van de cliënt, maar die geen steun bieden of vragen.

3. Pragmatisch
Dit zijn relaties die gericht zijn op ontvangst of op win-win situaties. De relaties hebben vaak een onderwerp zoals een hobby of een gelijke interesse. Ook de meeste facebook vrienden en gebruikersrelaties vallen hier onder. De relaties hebben wel nut, maar de cliënt kan niet langdurig aankloppen voor steun.

4. Wederkerig
Dit zijn relaties waarbij zowel de cliënt als de ander initiatief tot contact neemt en iets voor de ander over heeft. Deze relaties vormen in principe goede steunfiguren, maar contacten verslechteren snel als de cliënt geen inspanning levert.

5. Intiem
Dit zijn relaties waar de cliënt langdurig op kan terugvallen. Ook als cliënten (vanwege problematiek) een periode geen sociale bijdrage leveren aan de relatie, staan deze relaties voor hen klaar. Meestal gaat het om ouders of een echtgenoot.

Het sociale netwerk in kaart brengen

De cliënt schrijft de namen van relaties op losse blaadjes en legt ze op het werkblad. Voor het zoeken naar steunfiguren is het belangrijk dat er zich namen bevinden in de gebieden wederkerig en/of intiem. Is dat niet het geval, ga dan na welke namen zich het dichtste bij deze gebieden bevinden en bespreek of het mogelijk is om de relatie te verbeteren.

Onderzoek ook welke relaties destructief zijn. Ga na of het mogelijk is om (a) het contact te verbeteren of (b) contactmomenten te beperken. Cognitieve animatietherapie legt destructieve patronen in relaties bloot en biedt handvaten voor het verbeteren van relaties. De ICARUS-training maakt inzichtelijk hoe problemen zich in gezinnen en andere groepen in stand houden.

Vaak is er een discrepantie tussen hoe cliënten met relaties omgaan en de plek die zij kwalitatief innemen. Een voorbeeld:

“Annemiek investeert in haar relatie met Gerard alsof het een wederkerige relatie is. Als ze het werkblad ‘kwaliteit sociale netwerk’ invult, valt haar op dat de relatie met Gerard eigenlijk destructief is. Annemiek verwacht niet dat ze de relatie kan verbeteren en besluit om het contact te beperken. Ze kan haar energie beter investeren in de relatie met Leo. Hij belt regelmatig om te vragen hoe het gaat en is betrokken. Annemiek heeft de relatie altijd pragmatisch ingevuld, maar wil haar vriendschap met Leo nu intensiveren. Ook vermoedt ze dat haar vriendschap met Sanne zich van pragmatisch naar wederkerig kan ontwikkelen.”

Wil je wekelijks werkbladen ontvangen? Wordt nu lid van onze groep Cognitieve Animatietherapie in Linkedin!