Positief zijn draagt bij aan een plezierig bestaan. Mensen die positief zijn, herstellen sneller na een negatieve ervaring. Bovendien helpt positief zijn om mogelijkheden te zien en draagt het bij aan flexibele denk- en gedragspatronen.
Toch is het niet altijd gemakkelijk om positief te zijn. Als pogingen om positief te zijn mislukken, roept dat juist nog meer negatieve emoties op. Bewust en stapsgewijs positief zijn is een vaardigheid die mensen kunnen leren. In dit artikel uitleg en een werkblad over positief zijn.
Positief zijn: Positieve verwachtingen
De meeste mensen verwachten pas positieve emoties te ervaren nadat ze hun doel bereiken. Toch dragen positieve verwachtingen zelf ook bij aan welzijn. Door hoopvol te zijn, ervaren mensen al positieve emoties voor hun doel bereikt is. En als de verwachting dat een doel bereikt kan worden toeneemt, zijn mensen meer gemotiveerd om stappen te 
zetten. Het is daarom niet verwonderlijk dat positief zijn draagkracht vergroot en leidt tot een beter behandelresultaat (Snyder & Taylor, 2000).
Positief zijn: Een breder perspectief
Negatieve emoties helpen mensen overleven, maar leiden ook tot rigiditeit en een smal perspectief. De broaden-and-build theorie van Frederickson (2001) voorspelt dat positief zijn leidt tot 1) meer aandacht voor mogelijkheden, 2) een breder en meer flexibel gedachte-actie repertoire en 3) bijdraagt aan sneller herstel na een negatieve ervaring.
Mensen die negatief denken over een specifiek onderwerp, hebben vaak moeite om ineens positief over dat onderwerp te denken. Pogingen daartoe mislukken en roepen nog meer negatieve emoties op. Ze raken verstrikt in negatieve denkpatronen en het lijkt onmogelijk om daar uit te raken.
Ineens overstappen naar een positief perspectief op een specifiek onderwerp is moeilijk. Het is veel gemakkelijker om eerst een breder, meer algemeen positief perspectief in te nemen. Een voorbeeld:
Cliënt: “Ik heb zo’n last van mijn pleinvrees. Ik wil me wel beter voelen, maar als ik er aan denk wat er allemaal mis kan gaan als ik over straat loop, voel ik me wanhopig. Ik wil wel positiever denken, maar dat lukt niet. Ik zit helemaal vast.”
Therapeut: “Laten we dan beginnen om de aandacht te richten op meer algemene, geruststellende gedachten. Ze hoeven niets met de pleinvrees te maken te hebben.”
Cliënt: “Zoals?”
Therapeut: “Ik ben nu veilig. Er is op dit moment geen probleem. Zijn dat prettige gedachten?”
Cliënt: “Ja. Maar daar heb ik op straat niks aan.”
Therapeut: “Begin algemeen positief en kijk vervolgens hoe ver je positief kunt zijn over dit specifieke thema. Een andere gedachte is: Mijn leven verloopt grotendeels goed. Enzovoort. Nu jij.”
Cliënt: “Niet alles zit tegen. Er zijn best zaken waar ik me veilig bij voel. Ik ben nu veilig. Het lukte me om hier naartoe te komen.”
De therapeut vraagt om positieve algemene uitspraken tot het positieve perspectief sterk aanwezig is. Het algemene positieve perspectief vormt een veilig startpunt van waaruit de cliënt meer oog heeft voor mogelijkheden. Vervolgens vraagt de therapeut naar positieve uitspraken die iets meer specifiek met het thema ‘pleinvrees’ te maken hebben. Voelt een gedachte niet positief, dan mag de cliënt terugkeren naar de algemene positieve gedachten.
Cliënt: “In al die duizenden keren dat ik buiten de deur ben geweest, is er nog nooit iets gebeurd dat ik niet heb overleefd. Er zijn al momenten dat ik me buiten redelijk veilig voel. Ik verwacht dat die momenten groter en sterker kunnen worden.”
Binnen cognitieve animatietherapie gaan we er vanuit dat positieve emoties bijdragen aan het vinden van gedachten en gedrag dat in overeenstemming is met de behoeften van de cliënt. Flexibel kunnen voorzien in eigen behoeften draagt bij aan psychische gezondheid en welzijn.
Wil je wekelijks werkbladen ontvangen? Wordt nu lid van onze groep Cognitieve Animatietherapie in Linkedin!
Of volg ons op facebook en pinterest.
Bronnen:
Fredrickson, Barbara L. “The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions.” American psychologist 56.3 (2001): 218.
Snyder, C. R., and Julia D. Taylor. “Hope as a common factor across psychotherapy approaches: A lesson from the dodo’s verdict.” (2000).