Helpende gedachten en storende gedachten

Helpende gedachten zijn verbonden met verleden en toekomst. Op basis van wat in het verleden heeft plaatsgevonden, doen helpende gedachten voorspellingen over hoe de toekomst zal verlopen. Ze waarschuwen voor mogelijke gevaren en vertellen ons waar kansen liggen. Om optimaal te profiteren van helpende gedachten, willen we ze zoveel mogelijk toelaten  in het heden.

Storende gedachten hebben de goede bedoeling om – net als helpende gedachten – te waarschuwen voor mogelijk gevaren of problemen. Maar waar helpende gedachten een correcte en genuanceerde inschatting maken, zijn storende gedachten vaak irrationeel en rigide. Ze roepen onnodig negatieve emoties op, overdrijven gevaar of creëren valse verwachtingen.

Helpende gedachten toelaten

Geïdentificeerde cliënten behandelen storende gedachten over verleden en toekomst alsof ze de huidige realiteit vertegenwoordigen.  Het gaat daarbij niet altijd om een bewuste beslissing van de cliënt. Storende gedachten beschikken over eigenschappen waardoor ze zich beter aan mensen kunnen opdringen dan andere gedachten. (Zie werkblad: gedachten onderzoeken voor deze eigenschappen). Om storende gedachten te verminderen, proberen cliënten vaak alle gedachten te verdringen. Maar storende gedachten verdringen leidt tot verstarring of emotionele lekkage. Bovendien worden helpende gedachten zo ook buitengesloten.

Dringen storende gedachten zich op, dan is het goed om te beseffen dat verleden en toekomst alleen nog in gedachtevorm bestaan. Gebeurtenissen uit het verleden werken wel door in het heden, maar het verleden zelf is voorbij. Storende gedachten uit het verleden representeren niet de huidige realiteit. Cliënten kunnen leren om storende gedachten sneller te herkennen en om ze minder serieus te nemen. Hetzelfde geldt voor storende gedachten over de toekomst.

Werkblad: Helpende gedachten en storende gedachten

Het werkblad: ‘helpende gedachten en storende gedachten’ maakt het proces waarbij gedachten die betrekking hebben op verleden of toekomst zich aandienen visueel en inzichtelijk. Het helpt cliënten om een meer beschouwend perspectief in te nemen, waarin ze kunnen overzien hoe gedachten zich – over de verticale lijnen – naar het heden bewegen. Gedurende dat proces wil je dat cliënten leren om storende gedachten beter te herkennen en om te oordelen over de mate waarin ze gedachten serieus willen nemen. Ze leren een begrenzende relatie aangaan met problemen.

Instructie: Knip storende en helpende gedachten uit en plaats ze in het verleden of de toekomst. Bespreek met cliënten hoe ze er mee kunnen omgaan als deze gedachten zich naar het heden bewegen. Zijn ze er bewust van dat het maar om gedachten gaat? Of behandelen ze gedachten alsof ze de huidige realiteit vertegenwoordigen? In plaats van losse gedachten kun je ook weergeven hoe probleemverhalen zich opdringen (Zie werkblad probleemverhalen). Cognitieve animatietherapie maakt gebruik van verschillende methoden om  gedachten sneller te herkennen en om identificatie te verminderen.

Wil je wekelijks werkbladen ontvangen? Wordt nu lid van onze groep Cognitieve Animatietherapie in Linkedin!