Het 5G schema is een aanvulling op het 4G schema dat je waarschijnlijk kent van cognitieve therapie. Het 5G schema bestaat uit Gebeurtenis, Gedachten, Gevoelens, Gevolgen én Goede bedoelingen. De eerst vier G’s komen overeen met het bekende model. De vijfde G is afkomstig van cognitieve animatietherapie.
Waarom is het belangrijk om de vijfde G toe te voegen? Hoe kun je het 5g schema gebruiken binnen therapie?
Het 5G schema in de praktijk
In dit voorbeeld gebruiken we het 5G schema bij verlegenheid.
“Emma is dertien jaar en heeft last van verlegenheid. Ze zit sinds enkele weken in de brugklas en heeft in die tijd nog niet met andere kinderen gesproken. Samen met de therapeut vult ze het 5G schema in.”
De goede bedoeling wordt altijd uitgedrukt in de vorm van een behoefte. Het is belangrijk om de goede bedoeling op te nemen in het 5G schema, omdat behoeften een bepalende factor spelen bij de interpretatie van gedachten, gevoelens. Dat verband wordt weergegeven in de evolutionaire functietheorie.
Het 5G schema en de evolutionaire functietheorie
De evolutionaire functietheorie stelt dat Gedachten die congruent zijn met Goede bedoelingen altijd tot positieve Gevoelens leiden, terwijl Gedachten die dissonant zijn met Goede bedoelingen altijd tot negatieve Gevoelens leiden.
Bij het zoeken naar alternatieve Gedachten, wil je dus altijd overeenstemming zoeken met Goede bedoelingen. Alleen als alle Goede bedoelingen en Gedachten in het 5g schema overeenstemmen leidt dat tot positieve Gevoelens.
Het 5G schema en gevolgen
Alle gedrag is een poging om te voorzien in behoeften. Gedrag (of gevolgen) hebben alleen een functie als ze in behoeften kunnen voorzien. Bij het kiezen van een alternatieve Gevolgen wil je dus nagaan of ze voorzien in de Goede bedoeling van de cliënt. Alternatief gedrag dat niet goed voorziet in behoeften wordt in de regel niet door cliënten volgehouden, omdat het geen functie heeft.
Kortom: Bij het bepalen van alternatieve Gedachten die daadwerkelijk leiden tot positieve gevoelens en het vinden van alternatieve Gevolgen (gedrag) die op termijn worden volgehouden, spelen Goede bedoelingen een onmisbare rol. Daarom moeten Goede bedoelingen worden opgenomen in het 5G schema.
Tot slot correspondeert het 5G schema met het SCEGR-model van cognitieve animatietherapie.
Klik op de onderstaande afbeelding voor een A4 formaat werkblad van het 5G schema. (Copyright, Paul Camp, PIVOO Instituut, geen toestemming voor commercieel gebruik.)
Wil je wekelijks werkbladen ontvangen? Wordt nu lid van onze groep Cognitieve Animatietherapie in Linkedin!
Wie is de grondlegger van het 5 g schema/ 4 g schema??
Het 4G schema is afkomstig van cognitieve therapie van Aaron Beck. Het wordt ook veel binnen rationeel emotieve therapie toegepast. De vijfde G – goede bedoelingen – wordt er alleen binnen cognitieve animatietherapie aan toegevoegd.
het blijft theoretisch haalbaar om dit dus zelf te doen als je deze therapie krijgt.
Fantastisch !
Heb je ook een boekje voor verlegen, terughoudend gedrag te veranderen in spontaan, nieuwsgierig gedrag ?
Ik ken dit 5 G gedachten schema ook van het ABC van de RET. Die heeft dezelfde insteek. Erg handige hulpmiddelen.
Het klinkt misschien als een detail, maar de volgorde van de 5 g’s zoals wij die leren, klopt niet. En dat is verre van een detail. Het is namelijk de verkeerde beoordeling van de huidige psychologie van hoe het in ons, als mens, werkt en dat betekent dus ook dat we op de verkeerde manier aan onszelf proberen te werken. Uiteindelijk werkt dat dus niet.
Eerst is het de Gebeurtenis, dan je Gevoel en pas daarna de Gedachten.
Jou/ons gevoel kun je namelijk niet vervormen, dat werkt onderbewust, maar onze gedachten proberen dat wel te doen. Vanuit de geschiedenis is de mens altijd geleerd om rationeel te zijn, waarde te hechten aan onze i.q. en je gevoel kon je niet op vertrouwen, terwijl het juist andersom is. Als wij weer meer naar ons gevoel gaan luisteren en zijn wie we daadwerkelijk zijn, zal waarschijnlijk 70 procent van de ggz-en leeglopen. Ons gevoel is namelijk wie wij zijn, terwijl ons denken maakt dat we willen zijn wat onze omgeving van ons verwacht. Als we beseffen dat ons gevoel eerst is en onze gedachten daarmee in balans kunnen krijgen, dus toegeven wie jij bent, creëer je wijsheid. De enige moeilijkheid is dan zien staande te blijven in een maatschappij die gebaseerd is op ‘denken’ en ego’s. Voordeel is dan wel dat je dan meer gaat leven op eigen voorwaarden en dat neemt aardig wat angsten weg.
Het klinkt misschien als een detail, maar de volgorde van de 5 g’s zoals wij die leren, klopt niet. En dat is verre van een detail. Het is namelijk de verkeerde beoordeling van de huidige psychologie hoe het in ons, als mens, werkt en dat betekent dus ook dat we op de verkeerde manier aan onszelf proberen te werken. Uiteindelijk werkt dat dus niet.
Eerst is het de Gebeurtenis, dan je Gevoel en pas daarna de Gedachten.
Jou/ons gevoel kun je namelijk niet vervormen, dat werkt onderbewust, maar onze gedachten proberen dat wel te doen. Vanuit de geschiedenis is de mens altijd geleerd om rationeel te zijn, waarde te hechten aan onze i.q. en je gevoel kon je niet op vertrouwen, terwijl het juist andersom is. Het mooiste voorbeeld van hoe ons gevoel eerder dan de gedachte is, is ‘schrikken’. Als de gebeurtenis is dat iemand je vreselijk laat schrikken, is het dan niet zo dat je eerst helemaal verstijft en je hart tekeer gaat? Of denk je eerst dat je je op die manier moet voelen? Als wij weer meer naar ons gevoel gaan luisteren en zijn wie we daadwerkelijk zijn, zal waarschijnlijk 70 procent van de ggz-en leeglopen. Ons gevoel is namelijk wie wij zijn, terwijl ons denken maakt dat we willen zijn wat onze omgeving van ons verwacht. Als we beseffen dat ons gevoel eerst is en onze gedachten daarmee in balans kunnen krijgen, dus toegeven wie jij bent, creëer je wijsheid. De enige moeilijkheid is dan zien staande te blijven in een maatschappij die gebaseerd is op ‘denken’ en ego’s. Voordeel is dan wel dat je dan meer gaat leven op eigen voorwaarden en dat neemt aardig wat angsten weg.
Dank je wel Ben,
Voor je mooie statement.
Ik ben het zeker grotendeels met jou eens. Als Hoogsensitief persoon beangstigd het 5 schema mij dan ook ten zeerste. Ik heb hier, nu ook mijn dochter van bijna 8 een mentaal traject in gaat, ook zeer grote vraagtekens bij wat ik erover lees en hoor.
Waar blijft het (enorme) kopje, “Natuurlijk mechanismen en gevoels prioriteit voorop?”
Mijn late reactie op jou mooie relaas is het gevolg van het al veel te lang op de lange baan schuiven van het volgen van mijn natuurlijke gevoelsprocessen. Deze worden al te vaak overspoeld met patroon en hokjes denken en een overbelast systeem.
Dit wilde ik je even laten weten,
Nogmaals Bedankt en maak het goed…
Gevoelens zijn ook een soort denken, het is namelijk het snelle instinctieve denken. De mens heeft echter anders dan dieren nog een hele cognitieve functies bijgekregen die ons het besef, ik denk dus ik ben heeft gegeven. Ik denk dus ik kan zijn dus bovenstaande kritiek op het 5G houden geen steek. Mensen die zogezegd leven op hun gevoel laten zich mee deinen op de gebeurtenissen terwijl vele gebeurtenissen onveranderlijk zijn het enige wat je wel in de hand hebt is hoe je ernaar kijkt.